ಸೈಕಲ್ ಎಂಬ ಕುದುರೆ

   ೧೯೮೪ನೇ ಇಸವಿ ನಾನು ಎಸ್.ಎಸ್.ಎಲ್.ಸಿ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನಪಾಸಾಗಿದ್ದೆ. ಅದು ನನ್ನ ತಪ್ಪಲ್ಲ ಎಂದು ನಾನು ಬಲವಾಗಿ ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ. ಹೆಚ್ಚುಕಡಿಮೆ ೨ ದಶಕಗಳಿಂದ ನಮ್ಮನ್ನು ಬಿಳಿಯರು ಆಳಿದ್ದರು. ಅವರ ಭಾಷೆಯನ್ನು ನಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಬಲವಂತವಾಗಿ ಹೇರಿದರೆ ನಾನೇನು ಮಾಡಲಿ ಬಡಪಾಯಿ! (ಈಗಲೂ ನನಗೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಎಂದರೆ ಒಲವಿಲ್ಲ. ಎಬಿಸಿಡಿ ಅಕ್ಷರ ಗೊತ್ತು ಅದನ್ನು ಓದಲು ಬರುತ್ತದೆ ಅಷ್ಟೆ!  ಟಸ್ ಪುಸ್ ಎಂದು ಮಾತಾಡಲು ಬರುವುದಿಲ್ಲ.) ಆಗ ಈಗಿನಂತೆ ನಪಾಸಾದವರಿಗೆ ಒಂದು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಪುನಃ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಪರೀಕ್ಷೆ ಇರುತ್ತಿತ್ತು. ಒಂದು ವರ್ಷ ಸಮಯ ಹಾಳಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅನಂತರ ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಎದ್ದರೂ ನಿಂತರೂ ಮಲಗಿದರೂ ಇಂಗ್ಲಿಷ್. ನನ್ನ ಮೈ ಇಡೀ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಆವರಿಸಿತ್ತು ಎನ್ನಬಹುದು. ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಉರು ಹೊಡೆದು ಕಲಿತು ಪರೀಕ್ಷೆ ಬರೆದು ಪಾಸಾದೆ. ಪಿ.ಯು.ಸಿ ಸೇರಲು ಮತ್ತೂ ೬-೭ ತಿಂಗಳಿತ್ತು. ಆ ರಜೆಯನ್ನು ಸದುಪಯೋಗಗೊಳಿಸಬೇಕಲ್ಲ. ಅಕ್ಕನ ಮನೆಗೆ ಹೋದೆ. ಅಲ್ಲಿ ತುಂಬ ಕಾದಂಬರಿಗಳಿದ್ದುವು. ಹತ್ತು ದಿನ ಕುಳಿತು ಅವನ್ನೆಲ್ಲ ಓದಿ ಮುಗಿಸಿದೆ. ಆಗ ನನಗೆ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚು ಒಲವು ಮೂಡಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.

   ಇನ್ನೇನು ಮಾಡಲಿ ಎಂದು ಯೋಚಿಸುವಾಗ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಸೈಕಲ್ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿತ್ತು. ಅಣ್ಣನಿಗೆ ಲಕ್ಕಿಡಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸೈಕಲ್ ಬಂದಿತ್ತು. ಅವನು ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಹೋಗಲು ಉಡುಪಿಯ ಹಾಸ್ಟೆಲಿನಲ್ಲಿದ್ದ. ಹಾಗಾಗಿ ಸೈಕಲ್ ಬಿಡುವವರಿಲ್ಲದೆ ಮೂಲೆಗೆ ಬಿದ್ದಿತ್ತು. ನನಗೆ ಸೈಕಲ್ ನೋಡುವಾಗಲೆಲ್ಲ ಅದನ್ನು ಕಲಿಯಲೇಬೇಕೆಂಬ ಪ್ರಬಲ ಆಸೆಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಸೈಕಲ್ ಎಂಬ ಕುದುರೆ ನನ್ನನ್ನು ಅದರ ಬಳಿ ಎಳೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಹೇಳಿಕೊಡುವವರಾರು ಇರಲಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಮನೆ ಇದ್ದದ್ದು ದಕ್ಷಿಣಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ. ಆಗ ಹುಡುಗಿಯರು ಸೈಕಲ್ ಬಿಡುವುದೇನು ಮುಟ್ಟಿಯೂ ನೋಡಲು ಅವರು ಅರ್ಹರಲ್ಲ ಎಂಬ ಮನೋಭಾವ ಹಳ್ಳಿಯ ಜನರಲ್ಲಿತ್ತು. ಕಲಿಯುವುದು ಹೇಗೆ? ಎಲ್ಲರೂ ನೋಡುತ್ತಾರಲ್ಲ? ಸೈಕಲ್ ಮುಟ್ಟಿದರೆ ಹಿರಿಯರು ಬೈಯುತ್ತಾರಲ್ಲ ಎಂಬ ಅಳುಕು ಬೇರೆ. ಅದಕ್ಕೆ ನಾನು ಒಂದು ಉಪಾಯ ಹೂಡಿದೆ. ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೨ ಗಂಟೆ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಸೈಕಲ್ ಬಿಡಲು ಕಲಿಯುವುದು ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದೆ. ಆಗ ಕೆಲಸದವರೆಲ್ಲ ಊಟಕ್ಕೆ ಅವರವರ ಮನೆಗೆ ಹೋಗಿರುತ್ತಿದ್ದರು. ನಮ್ಮ ದೊಡ್ಡಪ್ಪ ಆಗ ಮಲಗಿರುತ್ತಿದ್ದರು. ಅದೇ ಸಮಯ ನಾನು ಸೈಕಲ್ ಹೊರ ತೆಗೆದು ಜಗಲಿಯಲ್ಲಿ ಕಿಟಕಿ ಸರಳು ಹಿಡಿದು ಪೆಡಲ್ ತುಳಿಯಲು ಕಲಿತೆ. ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಜಗಲಿ ಉದ್ದಕ್ಕೆ  ವಿಶಾಲವಾಗಿತ್ತು. ಅಂಗಳವಂತೂ ಬಲುದೊಡ್ಡದು. ಅನಂತರ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಪೆಡಲಿನಿಂದ ಬಿದ್ದು ಎದ್ದು ಸೈಕಲ್ ಬಿಡಲು ಕಲಿತೆ. ಎಷ್ಟು ಸಲ ಬಿದ್ದಿದ್ದೇನೆಂದು ಲೆಕ್ಕವೇ ಇಲ್ಲ. ಒಂದು ವಾರ ಮೈಕೈ ನೋವು ಅಸಾಧ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಯಾರಿಗೂ ಅದರ ಸುಳಿವು ಕೊಡಲಿಲ್ಲ. ೫ ದಿನದಲ್ಲಿ ತಕ್ಕಮಟ್ಟಿಗೆ ಸೈಕಲ್ ಬಿಡಲು ಬಂತು. ಆ ಸೈಕಲ್ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡದು. ಸರಿಯಾಗಿ ಕಾಲು ಪೆಡಲಿಗೆ ಎಟಕುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಸೈಕಲಿನ ಬಾರ್ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತು ಪೆಡಲ್ ತುಳಿಯುತ್ತಿದ್ದೆ. ಹಾಗೆ ತುಳಿದು ತುಳಿದು ಒಂದು ವಾರದಲ್ಲಿ ಸರಾಗವಾಗಿ ಸೈಕಲ್ ಬಿಡಲು ಕಲಿತೆ.

   ಒಬ್ಬ ಕೆಲಸದಾಳು ಮಾತ್ರ ನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲೇ ವಾಸವಾಗಿದ್ದ. ಅವನು ಚಿಕ್ಕಂದಿನಿಂದಲೇ ನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲೇ ಇದ್ದು ಹಸುಗಳ ಸಾಕಣೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಹೊಣೆ ಅವನದಾಗಿತ್ತು. ಅವನಿಗೆ ಮಾತ್ರ ನಾನು ಸೈಕಲ್ ಬಿಡಲು ಕಲಿತದ್ದು ಗೊತ್ತು. ಯಾರಾದರೂ ಮನೆಗೆ ಬಂದರೆ ಹಾಗೂ ದೊಡ್ಡಪ್ಪ, ಅಪ್ಪ ನಿದ್ದೆಯಿಂದ ಎದ್ದರೆ ನನಗೆ ಹೇಳಬೇಕೆಂದು ಅವನನ್ನು ಕಾವಲುಗಾರನನ್ನಾಗಿ ನಿಯಮಿಸಿದ್ದೆ. ದೊಡ್ಡಪ್ಪ ನಿದ್ದೆಯಿಂದ ಏಳುವಾಗ ಅವನು ನನಗೆ ಸಿಗ್ನಲ್ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದ. ಆಗ ನಾನು ಸೈಕಲನ್ನು ಯಥಾಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರಿಸಿ ಏನೂ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದಂತೆ ಒಳಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೆ! ದೊಡ್ಡಪ್ಪ ನಿದ್ದೆಯಿಂದ ಏಳುವಾಗ ವಿಶಿಷ್ಟ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದೆರಡು ಬಾರಿ ಕೆಮ್ಮುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವನು ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಅವನ ಕಾಯಕವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದ. ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ನಾನು ಸೈಕಲ್ ಕಲಿತದ್ದು ಮನೆಯ ಸದಸ್ಯರಿಗೆಲ್ಲ ಗೊತ್ತಾಗಿ ಎಲ್ಲರೂ ‘ಒಮ್ಮೆ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸುತ್ತು ಬಾ ನೋಡುವ ಎಂದು ಹೇಳಿದಾಗ ಸೈಕಲ್ ಏರಿ ಒಂದು ಸುತ್ತು ಸುತ್ತಿದೆ. ಎಲ್ಲರೂ ಭಲೇ ಭಲೇ ಎಂದಾಗ ನಾನು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ನನ್ನ ಬೆನ್ನನ್ನು ನಾನೇ ತಟ್ಟುತ್ತ ಬೀಗಿದೆ! ಸೈಕಲ್ ಎಂಬುದು ಎಂಥ ಒಳ್ಳೆ ಕುದುರೆ ಎಂದು ನನಗೆ ಬಹಳ ಸಲ ಅನಿಸಿದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚೇನು ದುಡ್ಡು ಬೇಡ. ಟಯರಿಗೆ ಆಗಾಗ ಗಾಳಿ ಹಾಕಿದರೆ ಮುಗಿಯಿತು. ಮತ್ತೇನೂ ಬೇಡುವುದಿಲ್ಲ ಅದು. ಅದರ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತು ತುಳಿದರೆ ಎಲ್ಲಿಗೆ ಬೇಕೊ ಅಲ್ಲಿಗೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಒಯ್ಯುತ್ತದೆ. ಅದರಿಂದ ನಮಗೆ ಲಾಭವೇ ಹೊರತು ನಷ್ಟವಿಲ್ಲ. ದೇಹಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ವ್ಯಾಯಾಮವೂ ಅದುವೇ ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಎಂಥ ಮೋಜಿನ ಕುದರಿ ಇದು ಎಂದು ಹಾಡುತ್ತ ಸೈಕಲ್ ಏರಿ ಬೇಕಾದಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಬಹುದು.

   ಮದುವೆಯಾಗಿ ಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ಗಂಡ ನನಗೆ ಸೈಕಲ್ ತೆಗೆಸಿಕೊಟ್ಟಾಗ ನನ್ನ ಸವಾರಿ ಎಲ್ಲ ಕಡೆಗೂ ಸೈಕಲಿನಲ್ಲೇ ಹೊರಡುತ್ತಿತ್ತು. ಈಗಲೂ ನನಗೆ ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ವಾಹನ ಸೈಕಲ್ಲೇ. ಅದರಲ್ಲೇ ನಾನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸುತ್ತುವುದು. ನನ್ನನ್ನು ನೋಡಿದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಂದಿಯೂ ‘ಹೊ ಹೊ ಸೈಕಲಲ್ಲಿ ಹೋಗುತ್ತೀರಿ. ಸ್ಕೂಟರ್ ಕಾರು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಸೈಕಲಲ್ಲಿ ಹೋಗುತ್ತೀರಲ್ಲ? ಏನು ಪೆಟ್ರೊಲ್ ಉಳಿಸುವುದಾ? ನೀವು  ಬಾರೀ ಜಿಪುಣರಪ್ಪ.’ ಎಂದೋ ಇಲ್ಲವೆ ‘ಏನು ವ್ಯಾಯಮಕ್ಕೆ ಸೈಕಲ್ ಬಿಡುವುದೇ? ಬಿಡಿ ಬುದ್ಧಿವಂತರಪ್ಪ ನೀವು’ ಎಂದೆಲ್ಲ ಕೆಲವರು ಕುಹಕದಿಂದ ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯಿಂದ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹೌದು ಪೆಟ್ರೊಲ್ ಉಳಿಸುತ್ತೇನೆ  ಈ ದೇಶಕ್ಕೆ ಎಂದು ನನಗೆ ಹೆಮ್ಮೆ ಇದೆ. ಅವರು ಕುಹಕದಿಂದ ಕೇಳಿದ್ದಕ್ಕೆ ನನಗೇನು ಬೇಸರವಿಲ್ಲ. ಕೇಳಿದವರೋ ಪಕ್ಕದ ಮನೆಗೆ ಹೋಗಲೂ ವಾಹನ ಬಳಸುವಂಥ ಮಂದಿ. ಒಂದು ಹೆಜ್ಜೆ ನಡೆಯಲೂ ಅಂತಸ್ತಿನ ಯೋಚನೆ ಮಾಡುವವರು. ನನಗೆ ಸೈಕಲ್ ಬಿಡಲು ಕೀಳರಿಮೆ ಸರ್ವತಾ ಇಲ್ಲ. ಎದುರಿನಿಂದ ಹಿಂದಿನಿಂದ ಯಾರು ಬೇಕಾದರೂ ನನ್ನ ತಮಾಷೆ ಮಾಡಲಿ. ನಾನು ಅದಕ್ಕೆ ಲಕ್ಷ್ಯವೀಯುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ತೀರ್ಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದೇನೆ. ಸೈಕಲ್ ಬಿಡುವಾಗ ಆಗುವಷ್ಟು ಸಂತೋಷ ಕಾರು ಸ್ಕೂಟರ್ ಬಿಡುವಾಗ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಸತ್ಯ ಅವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಸೈಕಲ್ ಸವಾರಿಯೇ ಬಲು ಇಷ್ಟ. ಈಗಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸೈಕಲ್ ಬಿಡಲು ಕೀಳರಿಮೆ. ಕಾಲೇಜ್ ಹಂತಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ಸೈಕಲ್  ಶೆಡ್ ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಡೆ ಅನಾಥವಾಗಿ ಧೂಳು  ಹಿಡಿದು  ಬಿದ್ದಿರುತ್ತದೆ.  ಆಮೇಲೆ ಗಾಡಿಯೇ ಆಗಬೇಕು. ಗಾಡಿ ತೆಗೆಸಿ ಕೊಡದಿದ್ದರೆ ಬಸ್ಸಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡಲು ಬಯಸಿಯಾರೇ ಹೊರತು ಮರೆತೂ ಸೈಕಲ್ ಮುಟ್ಟುವುದಿಲ್ಲ.

ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಉದಯವಾಣಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಗೊಂಡ ಲೇಖನವಿದು.

 

Read Full Post »

ಗ್ರಹಣಗಳ ಸುತ್ತ ಪರಿಭ್ರಮಣ

ಮಾರ್ಚ್ ತಿಂಗಳ ಹೊಸತು ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದ ಲೇಖನ

 

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅಂದರೆ ಆಗಸ್ಟ ೧ ೨೦೦೮ ರಂದು ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣ ಸಂಭವಿಸಿತು. ಗ್ರಹಣದ ಹಿಂದಿನ ದಿನ ಒಬ್ಬ ಸ್ನೇಹಿತರ ಮನೆಗೆ ಹೋಗಿದ್ದೆ. (ಅವರು ವಿದ್ಯಾವಂತರು, ಪರದೇಶದಲ್ಲಿದ್ದು ಈಗ ನಿವೃತ್ತ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಇಲ್ಲಿ ಬಂದು ನೆಲೆಸಿದವರು.) ಆಗ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಒಬ್ಬ ಹುಡುಗ ೨ ಹುಲ್ಲುಕಡ್ಡಿ ಹಿಡಿದು ಬಂದು `ಇಷ್ಟೇ ಇರುವುದಂತೆ’ ಎಂದು ಕೊಟ್ಟು ಹೋದ. ಅದು ಏನು? ಅವರಿಗೆ ಆ ಸಪೂರದ ಹುಲ್ಲುಕಡ್ಡಿ ಯಾವುದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾಗಬಹುದು ಎಂದೆಲ್ಲ ನಾನು ತಲೆಕೆಡಿಸಿಕೊಂಡೆ. ಎಷ್ಟು ಚಿಂತಿಸಿದರೂ ಆ ಕಡ್ಡಿ ಏಕಿರಬಹುದು ಎಂದು ಹೊಳೆಯಲೇ ಇಲ್ಲ. ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಇಷ್ಟು ಕಷ್ಟಪಡುವ ಅಗತ್ಯವೇ ನನಗೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಡ್ಡಿ ಏಕೆ? ಅದರಿದ ಏನು ಉಪಯೋಗ ಎಂದು ಅವರನ್ನೇ  ನೇರ ಕೇಳಬಹುದಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅನವಶ್ಯಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಾತಾಡುವ ಜಾಯಮಾನವೇ ನನ್ನದಲ್ಲಎಂದು ಅವರನ್ನು ನಾನು ಏನೂ ಕೇಳಲಿಲ್ಲ.

ಮಾರನೇ ದಿನ ನಮ್ಮ ಬಲಗೈ ಬಂಟಿ ಸಿದ್ದಮ್ಮ, `ಅವ್ವ, ೨ ದರ್ಬೆಹುಲ್ಲು ಕೊಡಿ’ ಎಂದು ಕೇಳಿದಳು. ಆಗ ನನ್ನೊಳಗಿದ್ದ ಟ್ಯೂಬ್ ಲೈಟ್ ಜಗ್ಗನೆ ಜಗಜಗಮಿಸಿತು. ಯುರೇಕ ಎಂದು ಸಂಭ್ರಮಿಸಬೇಕೆನಿಸಿತು! ನಿನ್ನೆ ನಾನು ಸ್ನೇಹಿತರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡಿದ ೨ ಕಡ್ಡಿ  ದರ್ಬೆಹುಲ್ಲು ಎಂದು.
“ನಿನಗೇಕೆ ದರ್ಬೆ ಹುಲ್ಲು? ಹೋಮ ಏನಾದರೂ ಮಾಡಿಸುತ್ತೀಯ? ಎಂದು ಕೇಳಿದೆ.
“ನಾನೆಕೆ ಹೋಮಸುಡಲಿ? ಇಂದು ಗ್ರಾಣ ಅಂತೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಹುಲ್ಲುಕಡ್ಡಿ ಬೇಕು’’ ಎಂದಳು.
“ಗ್ರಹಣಕ್ಕು ಹುಲ್ಲುಕಡ್ಡಿಗೂ ಏನು ಸಂಬಂಧ’’ ಎಂದೆ.
“ಗ್ರಾಣದ ದಿನ ಹಾಲು, ಸಾರು ಏನೇ ಇದ್ದರೂ ಎಲ್ಲದಕ್ಕು ದರ್ಬೆಕಡ್ಡಿ ಹಾಕಿಟ್ಟರೆ ಅದನ್ನು ನಾವು ಮತ್ತೆ ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದಂತೆ. ಇಲ್ಲವಾದರೆ ಆ ಪದಾರ್ಥ ಉಪಯೋಗಿಸುವಂತಿಲ್ಲ. ಅದನ್ನು ಚೆಲ್ಲಿ ಬೇರೆಯೇ ಮಾಡಬೇಕು’’ ಎಂದಳು.

Read Full Post »